Tin tức - Sự kiện

Chuyển đổi số và Bảo mật thông tin: Đảm bảo an toàn trên hành trình số hóa doanh nghiệp

Chào bạn, dạo gần đây, chắc hẳn bạn đã nghe nhiều về “chuyển đổi số” – một xu hướng tất yếu mà mọi doanh nghiệp đều phải hướng tới để tồn tại và phát triển. Nhưng bạn có bao giờ nghĩ rằng, cùng với những lợi ích to lớn mà chuyển đổi số mang lại, chúng ta cũng đang đối mặt với một thách thức không hề nhỏ, đó là “bảo mật thông tin” không? Khi mọi thứ dần được số hóa, từ dữ liệu khách hàng, quy trình nội bộ cho đến giao dịch tài chính, nguy cơ bị tấn công mạng, rò rỉ dữ liệu hay mất mát thông tin cũng tăng lên đáng kể. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mối quan hệ “hai mặt” giữa chuyển đổi số và bảo mật thông tin, cũng như những chiến lược quan trọng để doanh nghiệp của bạn có thể vững vàng tiến bước trên hành trình số hóa mà vẫn đảm bảo an toàn tuyệt đối cho dữ liệu của mình.

Chuyển đổi số và Bảo mật thông tin: “Đôi bạn” không thể tách rời

Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa hai khái niệm này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu từng cái một nhé!

Chuyển đổi số là gì?

Như mình đã chia sẻ ở các bài trước, chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng công nghệ đơn thuần. Nó là một cuộc cách mạng toàn diện về cách tổ chức hoạt động, cách tạo ra giá trị, và cách tương tác với khách hàng, dựa trên việc ứng dụng công nghệ số một cách sâu rộng.

Tóm lại, chuyển đổi số là quá trình thay đổi từ “analog” sang “digital”, từ thủ công sang tự động, từ truyền thống sang thông minh, để đạt được hiệu quả cao hơn, linh hoạt hơn và cạnh tranh hơn trong kỷ nguyên số.

Bảo mật thông tin là gì?

Còn bảo mật thông tin thì sao? Bảo mật thông tin là tổng hợp các biện pháp kỹ thuật, quy trình, chính sách và thực tiễn được áp dụng để bảo vệ thông tin khỏi sự truy cập, sử dụng, tiết lộ, phá hoại, sửa đổi hoặc phá hủy trái phép.

Mục tiêu của bảo mật thông tin thường được tóm tắt bằng ba yếu tố chính, hay còn gọi là bộ ba CIA:

Tính bảo mật (Confidentiality): Đảm bảo thông tin chỉ được truy cập bởi những người có quyền.
Tính toàn vẹn (Integrity): Đảm bảo thông tin chính xác, đầy đủ và không bị sửa đổi trái phép.
Tính sẵn sàng (Availability): Đảm bảo thông tin có thể truy cập được khi cần thiết.

Mối quan hệ “mật thiết” giữa chuyển đổi số và bảo mật thông tin

Bạn có thể thấy, chuyển đổi số mang lại vô vàn lợi ích, nhưng nó cũng đồng thời tạo ra một “bề mặt tấn công” rộng lớn hơn cho các mối đe dọa an ninh mạng. Mọi hoạt động số hóa đều kéo theo việc tạo ra, lưu trữ và truyền tải một lượng lớn dữ liệu, và đây chính là “miếng mồi ngon” cho các tin tặc.

Chuyển đổi số làm tăng nguy cơ an ninh mạng: Khi doanh nghiệp chuyển từ các quy trình thủ công sang các hệ thống số, dữ liệu được đưa lên đám mây, các thiết bị IoT được kết nối, và nhân viên làm việc từ xa, rủi ro về tấn công mạng, rò rỉ dữ liệu, mã độc tống tiền (ransomware) tăng lên đáng kể.
Bảo mật thông tin là nền tảng của chuyển đổi số thành công: Nếu không có bảo mật thông tin vững chắc, quá trình chuyển đổi số sẽ tiềm ẩn rủi ro lớn. Một sự cố bảo mật có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng về tài chính, uy tín, và lòng tin của khách hàng, thậm chí khiến cả quá trình chuyển đổi số bị đình trệ hoặc thất bại.
Bảo mật phải được tích hợp từ đầu: Bảo mật thông tin không nên là một “phần bổ sung” sau khi đã chuyển đổi số, mà phải được tích hợp ngay từ giai đoạn đầu của chiến lược chuyển đổi số. Nó phải là một phần không thể thiếu trong thiết kế hệ thống, quy trình và văn hóa doanh nghiệp.

Tóm lại, chuyển đổi số là xu thế, là động lực phát triển, còn bảo mật thông tin là “lá chắn” không thể thiếu, là “người bảo vệ” cho hành trình số hóa được an toàn và bền vững. Chúng là hai mặt của một đồng xu, phải song hành cùng nhau để tạo nên giá trị thực sự.

Những thách thức bảo mật thông tin trong quá trình chuyển đổi số

Khi doanh nghiệp tiến hành chuyển đổi số, họ sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức bảo mật thông tin mới và phức tạp hơn:

1. Bề mặt tấn công rộng hơn

Dữ liệu phân tán: Dữ liệu không còn chỉ nằm trong các máy chủ vật lý của công ty mà còn ở trên đám mây, trong các thiết bị di động, và thậm chí trong các thiết bị IoT. Điều này làm tăng số lượng điểm yếu tiềm ẩn mà tin tặc có thể khai thác.
Kết nối liên tục: Các hệ thống được kết nối với nhau 24/7 thông qua internet, tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc tấn công liên tục.
Thiết bị IoT không an toàn: Nhiều thiết bị IoT được thiết kế với ưu tiên về chức năng và chi phí, chứ không phải bảo mật, dễ trở thành cửa ngõ cho kẻ xấu xâm nhập.

2. Sự phức tạp của các mối đe dọa

Tấn công mã độc tống tiền (Ransomware): Đây là một trong những mối đe dọa phổ biến và nguy hiểm nhất, khi tin tặc mã hóa dữ liệu của doanh nghiệp và yêu cầu tiền chuộc.
- Dữ liệu cụ thể: Theo báo cáo của Cybersecurity Ventures, thiệt hại do tội phạm mạng toàn cầu dự kiến sẽ đạt 10,5 nghìn tỷ USD hàng năm vào năm 2025, với ransomware là một trong những nguyên nhân hàng đầu.
Tấn công lừa đảo (Phishing/Social Engineering): Tin tặc lừa đảo nhân viên để lấy thông tin đăng nhập hoặc cài đặt mã độc.
Lộ lọt dữ liệu (Data Breaches): Thông tin nhạy cảm của khách hàng hoặc doanh nghiệp bị đánh cắp và rò rỉ ra bên ngoài.
Tấn công chuỗi cung ứng phần mềm: Tấn công vào các nhà cung cấp phần mềm để chèn mã độc vào các ứng dụng mà doanh nghiệp sử dụng.

3. Thiếu hụt nguồn lực và nhận thức

Thiếu hụt chuyên gia bảo mật: Nhu cầu về nhân lực an ninh mạng tăng cao nhưng nguồn cung lại khan hiếm, khiến nhiều doanh nghiệp khó khăn trong việc xây dựng đội ngũ bảo mật nội bộ.
Nhận thức chưa đầy đủ về bảo mật: Nhiều nhân viên và thậm chí quản lý cấp cao vẫn chưa ý thức đầy đủ về tầm quan trọng của bảo mật thông tin, dễ dàng trở thành “mắt xích yếu” trong hệ thống phòng thủ.
Ngân sách hạn chế: Các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường có ngân sách hạn chế cho bảo mật thông tin, khiến họ dễ bị tổn thương hơn.

4. Tuân thủ quy định và pháp luật

Các quy định ngày càng chặt chẽ: Các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân (như GDPR của EU, CCPA của California) đang trở nên nghiêm ngặt hơn, đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt để tránh bị phạt nặng.
Quản lý rủi ro pháp lý: Việc rò rỉ dữ liệu có thể dẫn đến các vụ kiện tụng, bồi thường thiệt hại và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín doanh nghiệp.

Những chiến lược bảo mật thông tin hiệu quả trong chuyển đổi số

Để đảm bảo an toàn cho hành trình chuyển đổi số, doanh nghiệp cần triển khai một chiến lược bảo mật thông tin toàn diện, đa lớp và linh hoạt.

1. Xây dựng chiến lược bảo mật “từ trong ra ngoài”

Bảo mật theo thiết kế (Security by Design): Tích hợp các yếu tố bảo mật ngay từ giai đoạn đầu của việc thiết kế hệ thống, ứng dụng, quy trình số hóa, thay vì “vá víu” sau này.
Đánh giá rủi ro định kỳ: Thường xuyên đánh giá các mối đe dọa và lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn trong hệ thống để có biện pháp phòng ngừa kịp thời.
Xây dựng chính sách bảo mật rõ ràng: Ban hành và truyền thông các quy định, chính sách về bảo mật thông tin cho toàn bộ nhân viên.

2. Tăng cường phòng thủ kỹ thuật

Bảo mật điểm cuối (Endpoint Security): Sử dụng phần mềm diệt virus, chống mã độc, tường lửa để bảo vệ máy tính cá nhân, điện thoại di động và các thiết bị khác của nhân viên.
Bảo mật mạng (Network Security): Triển khai tường lửa (firewall), hệ thống phát hiện và ngăn chặn xâm nhập (IDS/IPS), mạng riêng ảo (VPN) để bảo vệ mạng nội bộ.
Bảo mật đám mây (Cloud Security): Áp dụng các biện pháp bảo mật chuyên biệt cho dữ liệu và ứng dụng trên nền tảng đám mây, hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp dịch vụ đám mây.
Quản lý danh tính và quyền truy cập (IAM – Identity and Access Management):
- Xác thực đa yếu tố (MFA – Multi-Factor Authentication): Yêu cầu người dùng xác thực bằng nhiều hơn một phương thức (ví dụ: mật khẩu + mã OTP gửi về điện thoại) để tăng cường bảo mật.
- Kiểm soát truy cập dựa trên vai trò (RBAC – Role-Based Access Control): Cấp quyền truy cập thông tin và hệ thống dựa trên vai trò và trách nhiệm của từng nhân viên, đảm bảo nguyên tắc “đặc quyền tối thiểu”.
Mã hóa dữ liệu: Mã hóa dữ liệu cả khi đang lưu trữ (at rest) và khi đang truyền tải (in transit) để bảo vệ thông tin ngay cả khi bị đánh cắp.
Giám sát và phát hiện mối đe dọa (SOC/SIEM): Triển khai các trung tâm vận hành an ninh (SOC) và hệ thống quản lý sự kiện và thông tin bảo mật (SIEM) để giám sát liên tục, phát hiện và phản ứng kịp thời với các cuộc tấn công.
- Ví dụ thực tế: Một trung tâm SOC hoạt động 24/7 sẽ liên tục giám sát lưu lượng mạng, log hệ thống để phát hiện các hành vi bất thường, và cảnh báo ngay lập tức cho đội ngũ bảo mật khi có dấu hiệu tấn công.

3. Nâng cao nhận thức và đào tạo nhân viên

Đào tạo bảo mật định kỳ: Tổ chức các buổi đào tạo, diễn tập cho toàn bộ nhân viên về các mối đe dọa an ninh mạng phổ biến, cách nhận biết lừa đảo, và các quy tắc bảo mật cơ bản.
Tạo văn hóa bảo mật: Khuyến khích nhân viên chủ động báo cáo các sự cố hoặc dấu hiệu bất thường, coi bảo mật là trách nhiệm chung của mọi người.
Diễn tập ứng phó sự cố: Tổ chức các buổi diễn tập xử lý sự cố an ninh mạng để đảm bảo đội ngũ có thể phản ứng nhanh chóng và hiệu quả khi có tấn công thực sự.

4. Tuân thủ quy định và pháp luật

Hiểu rõ các quy định: Doanh nghiệp cần nắm vững các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân (ví dụ: Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam) và các tiêu chuẩn bảo mật quốc tế (ISO 27001).
Kiểm toán bảo mật độc lập: Thường xuyên thuê các bên thứ ba độc lập để kiểm tra, đánh giá hệ thống bảo mật nhằm phát hiện lỗ hổng và đảm bảo tuân thủ.

Lời kết

Chuyển đổi số là một hành trình đầy hứa hẹn, mang lại vô vàn cơ hội cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, để hành trình này thành công và bền vững, “bảo mật thông tin” phải được coi là một yếu tố sống còn, không thể tách rời. Nó không chỉ là trách nhiệm của bộ phận IT, mà là trách nhiệm chung của toàn bộ tổ chức, từ cấp lãnh đạo đến từng nhân viên.

Chào bạn, sau khi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về chuyển đổi số là gì, những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại, và cả

May 25, 2025 No Comments